نکات مهم در رفتارشناسی سگ‌ها

در اولین نگاه اینگونه به نظر می‌رسد که می‌توان هر نژاد از سگ‌ها را به منظورهای متفاوت تربیت و به کارگیری کرد و این در حالیست که خصوصیات نژادی و رفتاری سگ‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و هر نژاد ویژگی‌های خاص خویش و به تبع آن کاربردهای مخصوص به خود را دارد و بررسی این موضوعات “علم رفتار شناسی” را تشکیل می‌دهد.

رفتارشناسی سگ‌ها برای مربیان آنها حایز اهمیت ویژه‌ای می‌باشد چرا که پیش بینی رفتار و حرکات سگ، در موقعیت ها و حالات مختلف نقش بسیار مهمی را در چگونگی ارتباط با وی ایفا می‌نماید و این در حالیست که اگر انتظار رفتاری با ثبات و مشخص از سگ می‌رود، توجه دقیق به خلوص نژادی یا دقیق‌تر بگوییم خلوص ژنتیکی حیوان بسیار مهم جلوه می‌نماید، در حالت کلی رفتارهای هر سگی متأثر از دو عامل مهم ژنتیک و محیط می‌باشد که عامل اول وراثتی بوده و عامل دوم اکتسابی می‌باشد، مسائل ژنتیکی خود موضوع بسیار مهمی است که در امر انتخاب نژاد سگ جهت به کارگیری در مأموریت های مختلف نقش ویژه ای دارد علی الخصوص در انتخاب سگ‌های پلیسی، سگ‌های جنگ، سگ‌های جستجو و نجات و … که در مباحث بعدی به آن خواهیم پرداخت.

سگ‌ها بسیاری از نیروها و انرژی‌های بیرونی را که انسان قادر به جذب و دریافت آنها نمی‌باشند دریافت نموده و نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهند، بی قراری و پارس سگ‌ها قبل از زلزله و طوفان رفتارهایی است که قرن‌ها آدمی را مجذوب خود ساخته است، سگ‌ها در موقعیت‌های مختلف رفتارهای متفاوتی از خویش نشان می‌دهند که هر یک در جای خود قابل بررسی و تحلیل علمی و فنی می‌باشد به عنوان مثال درک نمودن حس ترس یکی از ویژگی‌های جالب سگ‌ها می‌باشد به طوریکه اگر فردی از سگی بترسد و از جلوی او فرار کند حیوان بلافاصله واکنش نشان داده و اقدام به پارس کردن و تعقیب او خواهد نمود چرا که سگ‌ها اشیای متحرک را هدفی برای تعقیب نمودن محسوب می‌نمایند و در واقع این یک رفتار غریزی برایشان محسوب می‌گردد لذا در این موارد حفظ خونسردی و آرامش بهترین عکس العمل در مقابل سگ‌ها می‌باشد.

انسان در حالت ترس امواج الکترومغناطیسی خاصی از خود ساطع می‌نماید که سگ‌ها قادر به دریافت و حس این امواج هستند که در این حالت سگ‌ها واکنش خویش را ابتدا با پارس نمودن و سپس تعقیب و گازگرفتن نشان می‌دهند.

هرگز نباید به محوطه نگهبانی سگ‌های نگهبان بدون اطلاع صاحب سگ نزدیک شد چرا که حیوان فرد را به عنوان یک دشمن تصور نموده و حالت حمله را اتخاذ خواهد نمود و باز به خاطر داشته باشید که نزدیک شدن بی محابا به سگ‌های پلیسی عواقب خطرناکی را در پی خواهد داشت و این مسأله با لحاظ نمودن آموزش‌های خاص سگ‌های پلیس و رفتار شناسی آنها اهمیت خود را بیشتر نمایان می‌کند.

توجه به موضوع زبان بدن (Body Language) در خصوص سگ‌ها مبحث ویژه‌ای است که هیچ مربی نباید از آن غافل شود و همواره باید به این نوع از ارتباط توجه خاصی داشته باشد، حرکات و حالات مختلف بدنی سگ بیانگر احساسات عاطفی و حتی طرز تفکر حیوان در لحظات خاص می‌باشد، سگ‌ها همواره با چشمانشان با آدمی سخن می‌گویند و نوع نگاه حیوان در شرایط مختلف معانی متفاوتی را به فرد منتقل می‌نماید، سگی که با تکان دادن دم و خیره به صاحبش می‌نگرد و یا سگی که مسیر نگاهش را از چشمان صاحبش می‌دزد و سر به زمین می‌دوزد و یا سگی که خیره و با نمایش دندان‌هایش و با حالت غرغر به فرد می‌نگرد هر یک از این حالات معنی و مفهوم خاص خویش را دارد و حتی نوع جست و خیز و راه رفتن و دویدن سگ هر کدام دنیایی از معانی را به آدمی منتقل می‌نماید، اینجانب عمیقاً بر این باورم که حس و درک رفتارهای سگ در لحظات و شرایط متفاوت رابطه مستقیم با حالات روحی و روانی صاحبش و چشم دل او دارد.

سگ‌ها متناسب با ویژگی‌های نژادیشان رفتار و حرکات خاص خویش را دارند، ژرمن‌ها نسبت به غریبه ها محتاط می‌باشند اما در عین حال اولین صاحب خود را به‌عنوان یک دوست در سراسر زندگیشان به حساب می‌آورند، آنها چیزهایی را که یاد می‌گیرند هرگز فراموش نمی‌کنند و آرامش و امنیت را در کنار صاحب خود تجربه می‌نمایند و یا نژاد دابرمن پینچر در عین مشکوک بودن به غریبه‌ها نسبت به اعضای خانواده آرام و پراحساس بوده و صاحبی پرانرژی را به چالش می‌طلبد اما در صحنه کارزار با اشاره ابروان صاحبش رفتارهایی جسورانه و تا حد فدای جانش به نمایش می‌گذارد و یا انواع مستیف‌ها خصوصاً مستیف تبتی علیرغم این که طبیعت درنده خویی دارند در صورتیکه درست تربیت شوند رفتارهایی اطاعت آمیز و فداکارانه نسبت به صاحبانشان داشته اما در مقابل غریبه‌ها و گرگ‌ها و حتی پلنگ‌ها بسیار درنده خو و بی رحم می‌باشند. نژاد بول داگ علیرغم داشتن ظاهر خشن و ترسناک، رابطه خوبی با بچه ها دارد و برخلاف پیشینه خونریزش، رفتارهای اجتماعی خوشایندی را از خود بروز می دهد.

توجه دقیق به خصوصیات نژادی سگ‌ها و رفتارهایشان دارندگان سگ‌ها را در جهت رسیدن به یک درک متقابل و در نهایت تربیت صحیح حیوان یاری می‌نماید و این نکته ای است که نباید از چشمان هیچ مربی و صاحب سگی دور بماند.